Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından düzenli olarak yayımlanan ‘TEPAV Perakende Güven Endeksi’nin 120. sayısı yayımlandı. KDV oranındaki indirimlere ve bankaların tüketici kredilerindeki canlanma eğilimine karşın tüketici, 2019’da perakendecinin yüzünü güldürmedi. Perakende güveni, Aralık ayında hem geçen yıla hem de geçen aya göre azalarak, 2019 yılını negatif seviyede tamamladı.

Perakende güveni Aralık ayında hem geçen yıla hem de geçen aya göre azalarak, 2019 yılını negatif seviyede tamamladı. Geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu, önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş, satış ve istihdam beklentileri hem Aralık 2018’e hem de Kasım 2019’a göre azaldı. TEPE’nin 2019 yılı ortalaması -16,4 puan olurken, bu seviye 2017 yılı ortalamasından (-17,1) sonra en düşük seviye olarak kaydedildi. 2019 yılı birinci çeyreği, perakende endeksinin yıl içinde en düşük seviyeyi gördüğü dönem olarak belirlendi.
Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri 2019 yılında, 2018 yılına göre daha kötü performans sergiledi. Beklentilerin 2018 yılı ortalaması -7,6 puan olurken, 2019 yılı ortalaması -11,9 puan oldu. Çeyreklik frekansta incelendiğinde ise, 2019 son çeyreğinin 2018 yılı son çeyreğine göre daha yüksek değer aldığı görüldü.
Perakende sektörü için 2019 yılı, 2018 yılına göre iş hacminin daha kötü olduğu bir yıl oldu. Geçen yıla göre işlerin durumuna dair alt endeks değerinin 2018 yılı ortalaması -36,0 puan olurken, 2019 yılı ortalaması -42,6 puan oldu. Endeks çeyreklik frekansta ele alındığında da, ilgili soruya verilen yanıtların denge değerinin 2019 yılının son çeyreğinin 2018 yılının üzerinde olduğu görüldü.

2019 Yılında Perakendecinin Satış Beklentisi 2018 Yılına Göre Azaldı
Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin mevsimsellikten arındırılmış değerlerin 2019 ve 2018 yılları itibari ile bakıldığında, beklentinin 2019 yılı Mayıs, Eylül, Ekim ve Kasım aylarında 2018’in aynı dönemlerine göre daha yüksek değerler aldığı görüldü. Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin 2018 yılı ortalaması -7,6 puan iken 2019 yılı ortalaması -11,9 puan değerini aldı. Böylelikle perakende sektörü için 2019 yılı, 2018 yılına göre beklentilerin daha düşük olduğu bir yıl oldu. Çeyreklik dönemlerde incelendiğinde, dördüncü çeyrek dönemde 2019 değerleri 2018 yılı değerlerinin üzerinde yer aldı.
Aralık 2019’da -1,8 puan değerini alan önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya göre 3,9 puan, bir önceki yılın aynı ayına göre 16,6 puan azaldı. Aralık 2019’da TEPE anketi katılımcılarının yüzde 26,6’sı önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, yüzde 40,2’si işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti. İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise, yüzde 33,2 olarak belirlendi.

2019 Yılında Perakendecilerin İş Hacimleri, 2018 Yılına Göre Azaldı
İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumuna 2019 ve 2018 yılları itibari ile bakıldığında, 2019 yılı değerleri Eylül, Ekim ve Kasım aylarında 2018’den yüksek değer aldığı görüldü. 2018 yılı ortalaması -36,0 puan iken, 2019 yılı ortalaması -42,6 puan oldu ve 2019 yılının iş hacmi 2018 yılından daha kötü performans gösterdi. Çeyreklik dönemler bazında geçen yıla göre işlerin durumu incelendiğinde, son çeyrekte 2019 yılı değerleri 2018 yılı değerlerinin üzerinde yer aldı.
Aralık 2019’da ise endeks -41,9 puan değerini alarak, Kasım 2019’a göre 0,4 puan, Aralık 2018’e göre ise 8,4 puan azaldı. TEPE anketi katılımcılarının yüzde 16,4’ü geçen yılın aynı dönemine göre işlerinde artış olduğunu belirtirken, işlerinde düşüş olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 58,3 olarak belirlendi. Geçen yıla göre işlerinde bir değişiklik olmadığını belirtenlerin oranı ise, yüzde 25,3 oldu.

Perakende Güveni Yalnızca “Elektrikli Ev Aletleri, Radyo ve Televizyonlar” Sektöründe Arttı
Perakende güvenine alt sektörler itibarıyla bakıldığında Aralık 2019’da, geçen yılın aynı dönemine göre “elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar” sektöründe artış, “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)”, “tekstil, hazır giyim ve ayakkabı”, “birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar”, “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri”, “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” ve “motorlu taşıtlar” sektörlerinde düşüş gözlendi. “Elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar”, “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)” ve “tekstil, hazır giyim ve ayakkabı” sektörleri ortalamanın üzerinde değer aldı.

Perakendede Gelecek Beklentileri Kötümser
TEPE anketine soru bazında bakıldığında Aralık 2019’da, hem Aralık 2018’e göre hem de Kasım 2019’a göre “geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu”, “önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş, satış ve istihdam beklentileri”, “işlerin geçen yıla göre durumu” ve “gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi” göstergeleri azaldı. “Önümüzdeki 3 ayda satış fiyatı beklentisi” göstergesi Aralık 2018’e göre artarken, Kasım 2019’a göre azaldı.