Enflasyonun doğal bir sonucu olarak alışveriş alışkanlıkları ve davranışları değişmeye devam ediyor. Ipsos, Hane Paneli araştırma verilerine göre 2023 yılında, alışveriş sepetlerinde ne gibi değişiklikler olduğunu ve tüketicilerin hangi kanallardan alışveriş yaptığıyla ilgili görüş, tutum ve davranış ölçümlemelerini yayınladı.

Türkiye’yi temsil edecek şekilde seçilmiş 14.000 haneden oluşan Ipsos Hane Paneli verilerine göre 2023’te hanelerin Hızlı Tüketim Ürünleri (HTÜ) harcamaları 2022 yılına kıyasla %68 arttı. Ortalama bir hane yaklaşık olarak 2 günde bir kez HTÜ alışverişi yaptı ve bir alışveriş sepetine 152 TL ödedi. Geçen yıla kıyasla ulusal zincirler dışındaki tüm satış kanalları ve temizlik dışındaki ana ürün gruplarında alışveriş sıklığı azaldı.

Haneler her 100 TL’sinin 83’ünü gıda ve içeceğe, 9 TL’sini kişisel bakım ürünlerine, 7 TL’sini ise ev bakım ürünlerine harcadı.
• Tüm kategoriler arasında en yüksek ciro artışı ev temizlik ürünlerinde gerçekleşti.
• Gıda ve içecek kapsamında ciro olarak en çok büyüyen kategoriler et & et ürünleri ve atıştırmalıklar oldu.

2023 öncekilerden farklı bir sene; artan fiyatlar karşısında promosyon, ürün çeşitliliği açısından rekabetçi olan ulusal zincirler bu sene en çok büyüyen ve payını artıran kanal oldu. Ulusal zincirlerin büyümesinde Migros ve Tarım Kredi Kooperatifleri etkili oldu. İndirim marketleri %35 pay ile hala en büyük kanal unvanını koruyor.

Ortalama bir hane, her 100 TL’lik harcamasının yaklaşık 55 TL’sini markalı, 23 TL’sini açık, 22 TL’sini ise market markalı ürünlere ayırdı. 2022 yılı ile kıyaslandığında markalı ürünlerin payı arttı.
• Markalı ürünler en çok ulusal zincirlerde ve kağıt ürünlerinde ciro payını artırdı.
• Market markalı ürünlerin cirosunun %90’ı indirim marketlerinden geldi.
• Açık ürünler geçen yıla kıyasla HTÜ harcamalarından daha az pay aldı.

Evlerin vazgeçilmezi bakliyatlar, toz ve kesme şekerler, gazlı meşrubatlar, sütler, yoğurtlar ve tereyağları 2023’te daha az satın alındı.
• Bakliyatlar, toz ve kesme şekerler, gazlı meşrubatlar, sütler ve yoğurtlar daha az sıklıkta ve her alışverişte daha az miktarda alındı. Tereyağlar için ayrıca bu kategoriyi satın alan hane sayısı da azaldı.

Ipsos’un Tüketici Panelleri Bölüm Lideri Pelin Halaçoğlu Arnau Kuri verilerle ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: “Tüketici Güven Endeksi, Ağustos’tan bu yana sınırlı artışlarla yılı 77 endeks ile kapadı. Hanelerin Hızlı Tüketim Ürünleri harcaması geçen yıla göre %68 arttı. Enflasyonun etkisiyle her bir alışverişte harcanan tutardaki artış ve buna karşılık alışveriş sıklığındaki düşüş bu konjonktürde beklenen bir tablo oluşturdu.
Yüksek enflasyon sebebiyle, tüketiciler daha fazla promosyon, aktivite ve uygun fiyatlı ürün arayışına devam etti, bazı kategorilerde ise bu çabaların yeterli olmaması genel olarak ürünlerin daha az alınmasıyla sonuçlandı. Evlerin ve sofraların vazgeçilmezi bakliyatlar, toz ve kesme şekerler, gazlı meşrubatlar, sütler, yoğurtlar ile tereyağları 2023’te daha az miktarda satın alındı.
Hanelerin ulusal zincirleri alışveriş için daha sık tercih etmesi bu kanaldan alınan ürün çeşitliliğini ve harcanan toplam parayı ortalamaların üzerinde arttırdı. Bu durum ulusal zincirlerdeki çeşitliliğin ve kampanyaların tüketici ihtiyacına daha iyi yanıt verdiğinin bir işareti olarak yorumlanabilir.
İndirim marketleri hane harcamalarında en yüksek paya sahip kanal olmayı sürdürüyor ve payını koruyor.
Kanal tercihlerindeki bu hareketlerle birlikte haneler harcamalarının geçen seneye göre daha büyük bir kısmını markalı ürünlere ayırıyor, açık ürünlere ayrılan pay düşerken, market markalı ürünler sabit kalıyor.”