Gıda Perakendecileri Derneği, Ocak ayında gerçekleştirilen Genel Kurul’da yeni başkanını seçti ve bayrağı, BİM İcra Kurulu Üyesi ve Operasyon Başkanı Galip Aykaç devraldı. Kurulduğu 2012 yılından beri yönetim kurulunun ve üyelerinin destekleriyle önemli başarılar elde eden GPD’nin yeni Yönetim Kurulu Başkanı Galip Aykaç’la GPD’nin yeni dönemini konuştuk. İletişimden istihdama, ülke ekonomisine sağlanan katkılardan sektörel sorunların çözümüne kadar pek çok konuda sorularımızı cevaplayan Aykaç, yeni dönemde öncelikli olarak dijitalleşme ve iletişim konusunda önemli adımlar attıklarını belirtiyor ve ekliyor: “Dijital dönüşümümüz, ‘Gıda Perakendeciliğine ve Gıda Perakendecilerine tüm paydaşları nezdinde hak ettiği itibarı kazandırmak ve derneğimizin, orta vadede bütün paydaşları nezdinde gıda perakendeciliği konusunda doğru ve güvenilir verinin akla ilk gelen kaynağı haline getirmek’ konusundaki en önemli projemiz olacak. Bundan ödün vermeyeceğiz.”
Röportaj: Hünkar S. Görel
GPD Gelişim: Ocak ayında gerçekleştirilen Genel Kurul’da, Gıda Perakendecileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı seçildiniz. Yeni dönemde ne gibi çalışmalar yapmayı planlıyorsunuz? Vizyonunuz ne olacak?
Galip Aykaç: Sondan başlarsak vizyonumuzu şöyle özetleyebilirim: “Gıda perakendeciliğine ve gıda perakendecilerine, tüm paydaşları (Kamu ve Siyasi Otorite, Üyeler ve Çalışanları, Tüketiciler / Kamuoyu, Sivil Toplum Kuruluşları, Finansal Kurumlar, Üreticiler / Tedarikçiler / Hizmet Sağlayıcılar, Medya Kuruluşları) nezdinde hak ettiği itibarı kazandırmak ve Gıda Perakendecileri Derneği’nin (GPD) gıda perakendeciliğiyle ilgili doğru bilginin en güvenilir adresi olmasını sağlayacak program ve projeleri hayata geçirmek.”
Gıda Perakendecileri Derneği, kurulduğu 2012 yılından beri, üyelerinden aldığı güçle, bu vizyon doğrultusunda, sektörün gelişmesini destekleyen ve sektörün gündemine ışık tutan çalışmalarını daha da geliştirerek sürdürecek.
Gıda, yiyecek, içecek ve temel ihtiyaç maddeleri harcamaları, hane halkı tüketim harcamalarının %50’sinden fazlasını oluşturuyor. Derneğimizin kuruluş amaçlarından biri de gıda, yiyecek, içecek ve temel ihtiyaç maddeleri harcamalarının ana adresi olan gıda perakendeciliğinin kurumsallaşması, kayıt altına alınması, modernleşmesi ve gelişmesi için gerekli çabayı göstermek.
Bu gelişimi gerçekleştirmek doğrultusunda da üyelerimizin, sektörümüzün, paydaşlarımızın sıkıntılarını ve çözüm önerilerini, tüketicimizin de çıkarlarını koruyarak en üst makamlara taşımaya devam edeceğiz.
Gelişimin ancak, doğru insan kaynağı ve teknoloji kullanımı ile işlenen veriler ışığında geliştirilen projelerin tüm paydaşlarımıza ortak fayda sağladığı takdirde sürdürülebilir olacağının bilinciyle adımlarımızı atmaya devam edeceğiz.
Bu mücadeleler vasıtasıyla gıda perakende ticaretinin ve dolayısıyla da ülkemizin gelişimi için katkılarımız da artarak devam edecek.
GPD, sektörün hem bugünü hem de geleceği için hem ulusal hem de uluslararası arenada çok önemli çalışmalara imza atan bir dernek. Önümüzdeki dönemde yeni projeler olacak mı?
TÜİK verilerine göre 2017 yılında 992 milyar TL olarak hesaplanan Toplam Türkiye Tüketim Harcamaları, %2018 sonu itibarıyla %7 artarak 1 trilyon 61 milyon TL’ye yükseldi.
571 milyar TL olarak hesaplanan gıda harcamalarının toplam tüketim harcamalarındaki payı %54 olarak hesaplanıyor. Gıda harcamalarının %76’sı, 433 milyar TL, gıda perakendecilerinde; kalan %24’ü ise 138 milyar TL, Gıda Hizmet Zincirlerinde gerçekleşti.
Gıda perakendeciliği sektörünün en önemli temsilcisi olan GPD’nin üyeleri, 2018 yılında, 40 bin mağaza ve 415 bin çalışan ile yaklaşık 150 milyar TL ciro üretti.
Dolayısıyla üyelerimizden aldığımız güçle, yukarıda bahsettiğimiz vizyon çerçevesinde, modern gıda perakendeciliğine, tüm paydaşları nezdinde hak ettiği itibarı kazandırmak ve perakende ticaretle ilgili doğru bilginin en güvenilir adresi olmaya yönelik programı ve ilgili projeleri hayata geçireceğiz.
Bu program ve projelerimizde paydaşlarımız için ayrı ayrı stratejiler ve taktikler oluşturacağız. İletişim Komitemizin yürüttüğü İletişim Programı çerçevesinde, bütün paydaşlarımızın algılarını belirleyip, her bir paydaşımız için ayrı iletişim stratejileri geliştirip ilgili taktikleri oluşturacağız. Hedefimiz, bu stratejiler ve taktiklerin hayata geçirilmesi yoluyla da ‘Gıda Perakendeciliğine ve Gıda Perakendecilerine tüm paydaşları nezdinde hak ettiği itibarı kazandırmak’.
İletişim Programının bir diğer ayağı ise GPD’yi doğru ve güvenilir verinin, akla ilk gelen kaynağı haline getirmek. Derneğimize hem üyelerinden hem de çeşitli kaynaklardan akan, değerli birçok veri, rapor ve araştırma var. Hedefimiz, sektöre veri sağlayan kurumlarla kuracağımız iş birlikleriyle, bu kaynaklardan gelen verileri derleyip düzenleyerek paylaşılabilir bir hale getirmek ve belli frekanslarda paylaşmak. ‘GPD’yi, orta vadede bütün paydaşlar nezdinde gıda perakendeciliği konusunda doğru ve güvenilir verinin akla ilk gelen kaynağı’ haline getirmek, en önemli projelerimizden biri.
Diğer önemli bir paydaşımız olan kamu ve siyasi otorite ile olan ilişkilerimiz, derneğimizin kuruluşundan beri başarıyla sürdürdüğü, önemli bir konu. Hali hazırda derneğimiz ve üyelerimiz bu hususta çok etkin roller üstlenerek, kamuyla uyumlu bir iş birliği içinde çalışıyor. Daha güçlü ekonomi ve refah seviyesi artan bir topluma ulaşılması ve bizim gördüğümüz sorunların çözülmesi için yapılması gereken iyileştirmeler konusunda öneriler geliştirmek için çalışmalarımız tüm hızıyla sürecek. Hedefimiz, İletişim Programı çerçevesinde yapılacak projelerle, kamu ve siyasi otoritenin veya kanun yapıcıların sektörümüzü etkileyen, ticareti düzenleyen ve tüketicimize dokunan her konuda, herhangi bir düzenleme ve/veya kanun yapılmadan önce, gıda perakendeciliği konusunda doğru ve güvenilir verinin kaynağı olan GPD’den görüş alınmasının sağlanması.
Başka bir projemiz ise istihdam konusunda… En önemli paydaşımız ve varlığımız olan insan kaynağımıza yaptığımız yatırımlarımız, geçmiş dönemlerdeki hızıyla sürecek. Mevcut çalışanlarımızın gelişimine yönelik projelerin yanı sıra, yeni istihdam edilecek arkadaşlarımızın eğitimi ve sektördeki kariyer olanakları konusunda yaptığımız projelerle perakendeciliğin mesleki itibarını yükseltmek için çalışmalarımız olacak. Aslında bu projeler iletişim programı çerçevesinde itibarın kazanılmasının önemli bir ayağı. Ayrıca tüm hizmet sektörünün sorunu olan esnek çalışma modelinin ülkemize uygun ve uygulanabilir hale getirilmesi için gereken yasal alt yapılara katkı sunmak da bir diğer projemiz.
GPD’nin istihdam konusunda ses getiren projelerinden biri de perakende mesleklerine dair ilk yetkilendirilmiş belgelendirme merkezi olan PERAVOC. PERAVOC projesi ne durumda? Kısaca bahsedebilir misiniz?
Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından yetkilendirilen PERAVOC Perakendede Mesleki Yeterlilik Belgelendirme Merkezi, perakende sektörü meslekleri için sınav yapabilen ilk merkez konumunda. PERAVOC ile hem sektörün meslek itibarının artmasını hem de çalışanların mesleklerini daha güçlü sahiplenmelerini hedefliyoruz.
Mevcut haliyle BT Satış Danışmanı ve BT Kasiyer meslekleri için “Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği” hükümlerine göre hazırlanmış belge verebilir durumdayız.
Yetki aldığımız Haziran 2019 itibarıyla BT Satış Elemanı konusunda 11’i teorik ve 4’ü performans olmak üzere 15 sınav gerçekleştirildi. 51 adaya toplam 136 sınav yapıldı. Teorik sınavda başarılı aday sayısı 32 oldu ki bu da başarı oranının %62 olmasını sağladı. Performans sınavında ise 27 adayımız başarılı oldu. Bu süreçte 25 aday, Yeterlilik Belgesi almaya hak kazandı.
Bu belgenin sektör açısından önemi nedir?
Bu belgenin hem çalışanlar hem de işveren açısından çok önemli özellikleri var. Çalışanlar açısından bakıldığında belge, bütün Avrupa ülkelerinde geçerli. Belgenin çalışanlara sağladığı bu ve benzeri avantajlarının yanı sıra, belgeli çalışanları istihdam eden işverenler için de 54 aya varan, çok önemli SGK teşvikleri var.
GPD olarak, PERAVOC’a ek olarak, GPD-Voc Test adıyla yeni bir AB projesine daha başvurduk. 2020 yılının Haziran ayında onaylanmasını beklediğimiz bu projeyle belgelendireceğimiz meslek sayısını arttırmayı, yeni meslekler için standart geliştirmeyi, yeterlilik sınavları çalışmalarını hızlandırmayı ve daha çok çalışanımızı belgelendirebilmek için gezici sınav ekipleri kurmayı hedefliyoruz. Projenin ilerleyişine göre bu konuyla ilgili yakın dönemde daha detaylı bilgilendirme yapabileceğiz.
Modern perakende, enflasyonu frenleyen en büyük güç. Bu gerçekten hareketle dernek üyelerinizle birlikte ne gibi çalışmalar gerçekleştiriyorsunuz?
Perakende sektöründe fiyat rekabeti çok güçlü. Rekabet ne yazık ki fiyat bazında gerçekleşiyor. Yapılan araştırmalar, değişen tüketici dinamikleri sonucunda, fiyat hassasiyetinin giderek arttığını, marka sadakatinin gerilediğini gösteriyor. Bu bilinçle GPD olarak, üreticimizden başlayarak tüketicilerimize kadar tüm tedarik zincirinde çok ince ayarlar yaparak rekabete dahil olmaya çalışıyoruz.
Dolayısıyla GPD üyesi gıda perakendecileri olarak, hem tedarik zincirindeki çok ince ayarlamalar ve ölçek ekonomisinin verdiği güçle hem de kendi iş ve finansal modellerimizle sağladığımız fiyat avantajlarıyla enflasyonu da frenlemede önemli bir rol oynuyoruz.
2018 yılının son döneminde başlayan “Enflasyonla Top Yekûn Mücadele” programına destek, ilk olarak üyelerimizden geldi. GPD üyeleri, 81 ildeki gıda perakendecileri ve gıda servis zinciri restoranlarıyla başta temel gıda, içecek, temizlik, ihtiyaç ve kişisel bakım kategorilerinde olmak üzere, birçok ürün grubunda ve gıda servis zinciri restoranlarının tüketicilere sundukları yemeklerde yaptıkları indirimlerle tüketicimizin kaliteli ürünlere, hızlı ve ekonomik şekilde ulaşmasını sağlıyorlar. Hükümetimizin belirlediği ekonomik hedeflere ulaşılmasında üstüne düşen her görevi layıkıyla yerine getirmeye çalışan modern gıda perakendecileri olarak, üretici ve tedarikçilerimizle birlikte enflasyonu frenlemek için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.
Biz bu çerçevede tedarikçilerimizle, üreticilerimizle, servis sağlayıcılarımızla hem mevcutlar hem de potansiyeller bazında iş birliklerimizi geliştiriyoruz. Doğru iletişimin, bu bağlamda çok önemli olduğuna inanıyoruz. Ortak geliştirdiğimiz etkinlikler, toplantılar ve benzeri network ortamları, bu amacımıza sağlam temeller oluşturuyor.
GPD, özellikle küçük üreticiye ve kooperatifçiliğe verdiği önemle bilinen bir dernek. Yeni dönemde destekleriniz devam edecek mi?
Perakendeciler olarak operasyonlarımızda, ürünün tarladan tüketiciye ulaşana kadar olan tüm yolculuğunu en ince detayına kadar planlıyoruz. Doğru ürünü, doğru kalitede, doğru üreticiden, doğru zamanda ve doğru fiyatta temin ederek, elde ettiğimiz kazanımları da tüketiciye doğru fiyatta ürün satarak paylaşıyoruz. Bu nedenle üreticilerin, beklenen kalite ve standartta üretim yapabilmesi ve teslimatlarını zamanında gerçekleştirebilmeleri için desteklenmesi bizler için çok önemli.
Perakendeciler olarak, tüketiciye dokunan son nokta olduğumuz için, geriye dönük tüketici talep verisinin detaylı analizlerini yaparak tedarikçilerimize, gelecek dönemlerdeki üretim planlamalarına yardımcı olacak geri bildirimler yapabiliyoruz. Tüketicilerimize en uygun fiyatı, ancak ve ancak tedarik sürecimizi ve stoklarımızı çok iyi yönetmek yoluyla tedarik zincirinin her aşamasındaki maliyetleri düşürerek yansıtabiliriz. Böylece sistem yukarıda bahsettiğimiz “Enflasyonla Top Yekûn Mücadele” programına oldukça önemli katkılar yapıyor.
Küçük üreticiler ve kooperatifler bu çerçevede bizler için büyük önem taşıyor. Üyelerimiz kendi imkanlarıyla hali hazırda küçük üreticiler ve kooperatiflerle iş birliklerini sürekli geliştiriyorlar. GPD olarak biz de üyelerimize ulaşmak isteyen küçük üretici ve kooperatiflerimize yardımcı olmaya çalışıyoruz. Yeni dönemde de bu çalışmalarımız sürecek. Başta Ortak Gelişim Kongresi olmak üzere farklı kanallar aracılığıyla bu iki önemli taraf arasındaki ilişkiyi güçlendirmek için çalışacağız.
Perakende sektörü, Türkiye’de dijital dönüşüme en hızlı adapte olan sektörlerden biri. GPD için de şu anda bir dijital dönüşüm yürütülüyor. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi verebilir misiniz?
Derneğimizin bu dönemde iletişime daha fazla ağırlık vereceğinden bahsetmiştim. Bunu en etkin bir şekilde sürdürmenin yolunun da teknolojiden ve dijitalleşmekten geçtiğinin bilinciyle GPD İletişim Programı çerçevesinde, dijital dönüşümümüzü ilk etapta web sayfamız, sosyal medya hesaplarımız ve e-bültenlerimize yapacağımız yatırımlarla başlattık. Web sayfamız, sosyal medya hesaplarımız ve e-bültenlerimiz yeni yüzleriyle bize, başta üyelerimiz olmak üzere tüm paydaşlarımızla sağlam, güçlü ve sürdürülebilir bir iletişime geçme imkanı sağlayacak.
Dijital dönüşümümüz, daha önce vizyonumuzdan bahsederken söylediğim “Gıda Perakendeciliğine ve Gıda Perakendecilerine tüm paydaşları nezdinde hak ettiği itibarı kazandırmak ve GPD’ni, orta vadede bütün paydaşlar nezdinde gıda perakendeciliği konusunda doğru ve güvenilir verinin akla ilk gelen kaynağı haline getirmek” konusundaki en önemli projemiz olacak. Bundan ödün vermeyeceğiz.
GPD Ortak Gelişim Kongresi’nin 6.’sı, bu yıl 14 Ekim’de gerçekleştirilecek ve perakende sektörü ortak gelişim için bir araya gelecek. Kongrenin sektör için önemi nedir? Bu yılki tema hakkında bilgi verebilir misiniz?
Evet 5 yıl önce Tüketici Odaklı Tedarikçi Perakendeci Verimliliği ana temasıyla çıktığımız yolda, her yıl gündeme dokunan bir konuyu işlediğimiz kongremizi 14 Ekim’de Wyndham Grand Levent’te gerçekleştireceğiz.
Ortak Gelişim Kongresi, adından da anlaşılacağı üzere tüm paydaşlarımızla birlikte gelişmemiz için yapmamız gerekenleri konuştuğumuz, önemli bilgi alışverişinde bulunduğumuz, yeni iş birlikleri için ilk adımları attığımız bir etkinlik. Ortak Gelişim Kongresi’nin kısa sürede gıda perakendeciliği sektöründeki herkesin katılmak istediği bir etkinlik haline gelmesinde emeği geçen tüm üyelerimize ve paydaşlarımıza buradan da teşekkür etmek isterim.
Kongrenin bu yılki içeriği ve teması hakkında bilgi verebilir misiniz?
2019 yılı, zor bir yıl olacak. Herkesin süreçlerini gözden geçirip gerekli önlemleri aldığı ve verimliliğe daha da çok önem vereceği bir dönem olacak. Böyle dönemlerde ayakta kalmak, zorluklara karşı çeviklik göstermek, dayanıklı olmak, iletişime ve iş birliklerine ağırlık vermek, bu yılki kongremizin içeriğinde değineceğimiz konular olacak.
Kongremiz bu zengin içerikle önemli bir bilgi alışverişi sağlayacak. Ağırlayacağımız küçük üreticilerimiz ve kooperatiflerimizi, Gelişim Market’imizde sektörün önemli oyuncularıyla buluşturacağız. Tanışma Maratonu’nda yeni iş birliklerinin ilk adımlarının atılması için fırsatlara imkân tanıyacağız. Wyndham Grand Levent’te gerçekleştireceğimiz Ortak Gelişim Kongresi’nde 900 sektör profesyonelinin katılımını bekliyoruz. Sponsorlarımızın desteğiyle her yıl olduğu gibi keyifli bir ortamda sektörümüzü ağırlamaktan biz de büyük keyif alacağız.
Hedefimiz, Ortak Gelişim Kongresi’ni Türkiye’nin ‘Gıda Perakendeciliği’ konusundaki referans konferansı haline getirmek.